ҚТҚЖБ-нен қолжетімді тұрғын үй: құн мен есептемелер

2015 жылы 1 қаңтарынан біртұтас «2020 жылға дейін аймақтарды дамытудың бағдарламасы» күшіне енді. Осыған байланысты «Қолжетімді тұрғын үй — 2020» бағдарламасы әрекетін жоғалтты. Алайда, бұрын «Қолжетімді тұрғын үй — 2020» бағдарламасында берілген тұрғынүйқұрылысжинақтау жүйесі арқылы тұрғын үйді жүзеге асыру, құрылыс шарты сақталатынын Қазақстанның тұрғын үй құрылыс жинақ банкте сенімді айтты.

2014 жылдың қорытындылары және 2015-ке жоспарлар

«Қолжетімді тұрғын үй — 2020» бағдарламасының аясында «Тұрғындардың барлық санаттары үшін тұрғын үй» бағытымен 2014 жылда Қазақстанда жалпы алаңы 301,4 мың ш.м. 4834 пәтер тапсырылды. 2015 жылы ТҚЖБ бағытымен Астана мен Алматыда жалпы көлемі 131,7 мың ш.м 1980 пәтер тапсыру жоспарланды.

1 кесте. 2014 жылға тұрғын үй құрылыс қорытындылары

Қала	Құрылыс	Пәтерлер саны	Алаң, мың, ш.м.
Астана	С. Сейфуллин мен  Ш. Бейсеков көшелерінің қиылысындағы аудандағы ТК-і	198	10,3
	М. Жұмабаев даңғылы мен Қордай көшесінің арасындағы Айнакөл көшесіндегі ТК-і	716	42,3
Алматы	«Мамыр-­6» ТК-і, E 3, Е 4, Д 3 және Д 4 блоктары	360	27,1
	Райымбек даңғылының солтүстігіндегі, Алатау ауданы Момышұлы көшесінің батысындағы ТК-і, «Әйгерим­-2» шағынауданы (Нұркент), № 8, 9, 10, 11, 12, 5, 13, 14, 16, 17 тұрғын үйлер	696	41,5

 2 кесте.2015 жылға құрылыс жоспарлары

Қала	Құрылыс	Пәтерлер саны	Көлем, мың, ш.м.	Тапсыру мерзімі
Астана	Сауран мен №24 көшелерінің қиылысындағы аудандағы ТК-і	242	9,5	I­II тоқ. 2015 ж.
	Есіл өзенінің оң жағалауындағы, № 23-­31, 23-­16, 23-­17, 23-­30 жобалық атауы бар көшелермен қиылыстағы аудандағы ТК-і	299	31	Қараша, 2015 ж.
Алматы	Түрксиб ауданындағы Жас-Қанат шағын ауданындағы ТК-і, № 31, 19, 21, 20, 26, 30, 24, 22, 23, 25, 27,32, 28, 29 дақтама	872	55,5	Қыркүйек, 2015 ж.
	Райымбек даңғылының солтүстігіндегі, Алатау ауданы Момышұлы көшесінің батысындағы ТК-і, «Әйгерим-­2» шағынауданы (Нұркент), № 1, 2, 3, 4, 6, 15, 18, 19 тұрғын үйлер	456	27,1	I -ІІ тоқ.  2015 ж.

Құны қандай?

Жилстройбанктің арнайы жауабында толықтай көрсетілгендей, «2020 жылға дейінгі аймақтарды дамытудың бағдарламасына» «Тұрғындық құрылысты нақ жүзеге асырудың механизімі» атты №2 қосымшасына сай ТҚЖБ-і арқылы жүзеге асырылатын бағытпен іске қосылатын тұрғын үйдің жоғары бағасы бүгінде төмендегідей болды:

• 4 класты жайлылық — Астана мен Алматы қалаларында 120 мың теңгеге дейін (инженерлік желінің құнын қоспағанда), 110 мың теңгеге дейін — Атырау, Өскемен, Ақтау қалаларында (инженерлік желінің құнын қоспағанда), 90 мың теңге — қалған аймақтрда (инженерлік желінің құнын қоспағанда, аймақтың сейсмикасын есептемегенде);
• 3 класты жайлылық — Астана менен Алматы қалаларында 142,5 мың теңгеге дейін (инженерлік желінің құнын қоспағанда), 115 мың теңгеге дейін — Атырау, Өскемен, Ақтау қалаларында (инженерлік желінің құнын қоспағанда), 100 мың теңгеге дейін — қалған аймақтарда (инженерлік желінің құнын қоспағанда, аймақтың сейсмикасын есептемегенде);
• Алматы облысының аймағындағы Алматы қаласының шекарасына жататын ерекше қала құрылысын реттеудің аймақтарында тазалай әрлеуде 1 шаршы метрді жүзеге асырудың бағасы Алматы қаласы бойынша 3-ші және де 4-ші класты жайлылықтағы тұрғын үйдің ұқсас бағаларымен қарастырылады.

Сейсмикасы тым жоғары аудандар үшін тұрғын үйдің бір шаршы метрлі құрылыстың құнына тең дәрежелі коэффициенттер беріліп жіберіледі:

10 балл — 1,27;

9 балл — 1,22;

8 балл — 1,16;

7 балл — 1,1.

Тұрғындық құрылыстың нақ сейсмикалық ауданы «Сейсмикалық аудандардағы құрылыс» 2.03-30-2006 Қазақстан Республикасының ҚНжЕ-не сәйкес анықталады.

Бұған қоса банкте пәтердің нақтыланған сомасы аймақтар бойынша тұрғындық үйлердің жобалық-сметалық құжаттамасына мемлекеттік сараптаманың оң, дұрыс қорытындысының негізінде анықталатынын атап өтеді (3 кесте).

3 кесте. Аймақтарда тұрғын үйдің бір шаршы метрінің құны

Тұрғын үйдің класы	Астана, Алматы	Атырау, Өскемен, Ақтау	Қалған аймақтар
4 класты жайлылық	120 мың теңгеге дейін	110 мың теңгеге дейін	90 мың теңге
3 класты жайлылық	142,5 мың теңгеге дейін	115 мың теңгеге дейін	100 мың теңгеге дейін

Астанада тұрғын үйді сатып алудың есептемесі

Банктің қызметкерлері түрлі нақ шарттармен шамамен үш түрлі қарыз берумен  Астанадағы немесе Алматыдағы 80 шаршы метрлік қөлемі бар үш бөлмелі пәтерді иелену үшін тиянақтылап есептеме жасады. Құны 1 шаршы метрі 120 мың теңге тұратын тұрғын үй 9 600 000 теңгеге бағаланды.

1 мысал: алдын ала қарыз

Несиелеудің анық, айқын шарттары бойынша бастапқы жарнапұл қажетті соманың 25 %-н құрайды.

5,5 жылдың ішінде сыйақы ставкасы жылдық 9,5%-ды, ай сайынғы төлемақы — 112 000 теңгені құрайды. 5,5 жылдан кейін ставка жылдық 4,5%-ға төмендейді, ай сайынғы төлемақы 41 409 теңгені нақтылы құрайды (10 жыл бойында).

Қарызбен қызмет жасаудың барлық кезеңінде (15,5 жыл) клиент банкке 14 761 068 теңге сомасын төлейді. 9,6 миллион теңге сомада несиені жасау үшін үш адамдық (ата-аналар, балалар) жанұяның таза ай сайынғы табысы 201 190 теңгеден ешқашан төмен болмауы тиіс.

Салыстыру үшін: 14%-бен басқа банктегі ұқсас шарттарда ипотеканы алғанда, ай сайынғы төлемақы 15,5 жылдың ішінде 94 982 теңгені құрады, төлемнің жалпы сомасы нәтижесінде 20 066 630 теңгені құрады.

Байқағандай, төлем айырмашылығы 5,3 миллион теңгені құрайды.

2 мысал: аралық қарыз

Несиелеудің анық, айқын шарттары бойынша бастапқы жарнапұл қажетті соманың 50 %-н құрайды.

3 жылдың ішінде сыйақы ставкасы жылдық 8,5%-ды, ай сайынғы төлемақы — 68 000 теңгені құрайды. Есептесек, 3 жылдан кейін ставка жылдық 4,5%-ға төмендейді, ай сайынғы төлемақы 44 187 теңгені нақтылы түрде құрайды (10 жыл бойында).

Қарызбен қызмет жасаудың барлық кезеңінде (13 жыл) клиент банкке 12 550 439 теңге сомасын төлейді.

Көрсетілген сомада несиені жасау үшін үш адамдық (ата-ана, бала) жанұяның таза ай сайынғы табысы 157 190 теңгеден ешқашан төмен болмауы тиіс.

Салыстыру үшін: 14%-бен басқа банктегі ұқсас шарттарда ипотеканы алғанда, ай сайынғы төлемақы 13 жылдың ішінде 66 965 теңгені құрады, төлемнің жалпы сомасы нәтижесінде 15 246 533 теңгені құрады.

Байқағандай, төлем айырмашылығы 2,7 миллион теңгені құрайды.

Сенімді банкті қалай таңдауға болады? >>>

3 мысал: тұрғындық қарыз

3 жылдың ішінде қажетті сомадан 50% ТҚЖБ-не түсетін жинақақы болғанда жағдайда банк клиентке 6 жылға жылдық 5%-ық сыйақы ставкасымен қарызды бере алады («Бастау» тарифтік жоспарына сәйкес те келеді), айсайынғы төлемақы 77 304 теңгені құрайды. Жүйеге қатысудың барлық кезеңінде (3 жыл жинақтау және 6 жыл несиелеу) клиент 10 365 865 теңгені төлейді. Қайта төлеу көлемі 765 865 теңгені құрайды.

Сонымен қатар үш адамдық жанұяның таза ай сайынғы табысы 166 494 теңгеден төмен болмауы тиіс.

4 кесте. Құны 9 600 000 теңге тұратын Астанадағы 3-бөлмелі пәтерді иелену үшін есептеме

Қарыздар	Бастапқы жарнапұл	Сыйақы ставкасы		Ай сайынғы төлемақы	Қорытынды сома	Міндетті табыс (үш адамдық жанұя)
Алдын ала қарыз	25%	5,5 жыл бойында	9,5%	112 000  теңге	14 761 068 теңге	201 190  теңге
		10 жыл бойында	4,5%
Аралық қарыз	50%	3 жыл бойында	8,5%	68 000  теңге	12 550 439 теңге	157 190  теңге
		10 жыл бойында	4,5%
Тұрғындық қарыз	3 жыл ішінде 50%-дық жинақтау	6 жыл	5%	77 304  теңге	10 365 865 теңге	166 494  теңге

Жас жанұялар нені күтеді?

«Нұрлы жол» нақты мемлекеттік дағдарысқа қарсы саясаттың «бесінші элементі» арендалық тұрғын үйдің құрылыстары бойынша жаңа тұрғындық бағдарлама болды. Ол тұрғындардың қорғалмаған тобына арналған. Құрылыс басталған уақытта кімдердің тұрғын үйге ынта білдіргені, қандай қалаларда қанша пәтердің пайдалануға да берілетіні «Бәйтерек» ҰБХ-дегі Қоғамдық кеңестің Мәжілісі барысында белгілі болды.

«Нұрлы жол» бағдарламасының шарттарына сәйкес мемлекет әлеуметтік арендалық тұрғын үйді тұрғызады және де оны сатып алу құқыменен ұзақ мерзімдік арендаға тұрғындарға береді. Тұрғын үйді дәл ұсыну делдалдарсыз және ең төменгі пайызбен несиені берумен жүргізіледі. Плюс — бастапқы, алғашқы жарнапұлдың жоқтығы және де жас жанұя үшін жастың 35-ке дейін көтелуі. Тіпті егер де жас қазақстандық жас жанұялар ТҚЖБ-тің бойынша Өңірлерді дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасы (оларға «Қолжетімді тұрғын үй — 2020» бағдарламасына кіреді) шарттарына сәйкес келмесе де, оларға соңғысы көмектеседі. Онда жас жанұялар үшін жас бұрынғыша 29 жыл дәрежесінде қалды. Арендалық тұрғын үй жартысы жас жанұяға ҚИК-ның желімен беріледі. Бұны «Нұр Отан» ХДП фракциясы мәжілісінде ерекше сөз сөйлеген «Байтерек» Ұлттық басқарушы холдингінің басқарма төрағасы Қуандық Бишимбаев атап өтті.

— Бағдарлама бірінші кезекте, мемлекеттің басшысының жолдауына сай жас тұрғындарға арналып та бағытталған. Біз барлық пәтердің 50%-ның жас азаматтарға және де 35 жасқа дейінгі жас жанұяларға ұсынылуын қатаң түрде бақылаймыз. Сонымен қатар барлық тұрғын үйдің тек кезекке тұрғандардың арасында өтетінін атау өте маңызды. Яғни, 11 қарашаның мерзімі аясында тек қана бұл бағдарламаға талапкерлердің тізімін нақтылы аламыз және де мықты қалыптастырамыз — бұл мемлекет басшысының жолдау уақыты — жергілікті атқару органдарында кезекте тұрғандар, демек, тұрғын үйі жоқ немесе өзінің тұрғындық жағдайларын жақсартуды талап етуші азаматтар ретінде белгіленеді, — деп тиянақтайды Қ. Бишимбаев.

Пәтерлердің басқалай жартысы қайда кетеді? Олар әлеуметтік осалдау санаттарға тиянақты түрде ұсынылады да, бірақ, тағы да — тек әкімдіктің кезегіне тіркелгендерге.

Жылжымайтын мүлікпен онлайн-операциялары >>>

ТҚЖБ-і талапкерлердің қарқынды өсуін қанағаттандыра ма?

Қолжетімді тұрғын үйге талапкерлердің ағынының орасан қалыңдауын банкте сонымен қатар тұрғынүйқұрылысжинақтау жүйесі арқылы баспананы иелену жоғары табыстары жоқтау азаматтар үшін де өздерінің тұрғындық жағдайларын әжептәуір жақсартуға мүмкіндік беретін қолайлы да қаржылық құрал екендігімен аса тығыз байланыстырады.

Тек қана 2014 жылы 97 826 миллион сомаға банк 17 645 қарыз беріп әбден үлгерді, тек қана соның 20%-ы «Қолжетімді тұрғын үй — 2020» бағдарламасының аясында тұрғын үйді сатып алуға жақсы пайдаланылды. Қалған қарыздар бағдарламаның аясынан тыс тұрғындық жағдайларды жақсартуға берілді (жер участкесін, тұрғын үйді сатып алу, жөндеу жасау, ипотеканы қайта қаржыландыру).

Сонымен қатар ТҚЖБ-тің қызметкерлері нақтылы банктің  филиалдарына әркез салмақтың түсуін жоққа шығармайды, алайда, бұл проблеманы қарапайым филиальдық желілерді кеңейтумен шешу мүмкін емес. Сервисті жақсартуға екпін де түсіріледі. Контакті-орталық, банктің сайты арқылы қолжетімді қызметтің дистанциондығын, автоматизацияны, ішаралық рәсімдерді жақсартуда жұмыс жүргізіледі. «Клиент назардан тыс қалмайды», — дейді банкте.

17 филиал менен 15 қызмет көрсету орталығының желілерінен басқа ТҚЖБ-те тәжірибесі молдау агенттік желі тұрақты, тиянақты жұмыс жасайды. 2015 жылдың басында штаттан тыс агенттердің саны 748 адамды құрады. Сондықтан ақыл-кеңес алу үшін клиенттер агентке жүгіне алады, ол қажеттігі болса, әлеуетті клиентке өзі барады, банктің өнімдерін айтады. Агент туралы тұщымды ақпарат банктің сайтында орналасқан. Ал, агенттен көңілге қонымды ақыл-кеңестер алып та үлгерген клиенттерге банкке жүгінген уақытта кезектен тыс жақсы қызмет көрсетіледі.

Kn.kz ақпараттық қызмет

Тағы оқитындарыңыз:

ТҚЖБ-тен «Қолжетімді тұрғын үйге» балама: бәрі үшін ипотека

Ипотекалық қарыздардан қалай құтылуға болады?

Пәтерді сатып алу: бәрі таза ма?